e-İrsaliye Hakkında Sorulan Tüm Soruları Yanıtladık
- e-İrsaliyeye dahil olmak için e-Faturaya da dahil olmak zorunda mıyız?
Evet, e-İrsaliye kullanmak için öncelikle e-Fatura kullanıcısı olmalısınız.
2. Hangi tip irsaliyeler e-İrsaliye kapsamındadır?
Sadece sevk irsaliyeleri e-İrsaliye kapsamındadır.
3.Kimler e-İrsaliyeye geçmek zorundadır?
Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle EPDK’dan lisans (bayilik lisansı dahil) alan mükellefler.
Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malların imal, inşa, ithalini ve ana bayi/distribütör şeklinde pazarlamasını gerçekleştiren mükellefler.
4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında düzenlenen işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ve işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ile yaptıkları sözleşmeye istinaden maden üretim faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişi mükellefler.
4/4/2001 tarihli ve 4634 sayılı Şeker Kanununun 2 nci maddesinin (e) bendinde tanımına yer verilen şekerin (Beyaz şeker (standart, rafine küp ve kristal şeker), yarı beyaz şeker, rafine şeker, ham şeker ve kahverengi şeker olarak sınıflandırılan, pancar veya kamıştan üretilen kristallendirilmiş sakaroz ile nişasta kökenli izoglukoz, likid ya da kurutulmuş halde glukoz şurubu, sakaroz veya invert şeker veya her ikisinin karışımının suda çözünmesinden meydana gelen şeker çözeltisi ve invert şeker şurubu ile inülin şurubu) imalini gerçekleştiren mükellefler.
e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden demir ve çelik (GTİP 72) ile demir veya çelikten eşyaların (GTİP 73) imali, ithali veya ihracı faaliyetinde bulunan mükellefler
Tarım ve Orman Bakanlığınca gübre üretim ve tüketiminin kayıt altına alınmasına yönelik oluşturulan Gübre Takip Sistemi’ne kayıtlı kullanıcılar.
e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan ve 2018 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 25 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.
11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler.
4. Ne zaman e-İrsaliyeye geçilecek?
Komisyoncu veya tüccar olarak meyve sebze ticareti ile iştigal edenler 1.1.2020
Diğer mükellefler 1.7.2020’de geçmek zorundadır.
5.e-İrsaliye kesmek için alıcının e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olması gerekir mi?
Alıcının e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmasına bakılmaksızın tüm sevk irsaliyeleri e-İrsaliye olarak düzenlenecektir.
6.Uygulamaya ilk kez dahil olan mükellefler kâğıt irsaliye kesmeye devam edebilecekler mi?
Uygulamaya ilk kez dahil olan mükellefler, uygulamaya dahil oldukları ayın son gününe kadar e-İrsaliye yerine matbu irsaliye alıp düzenleyebilirler.
7.e-Faturada GİB portal kullanılıyorsa e-İrsaliyede Özel Entegratör kullanılabilir mi?
e-Fatura uygulamasından yararlanılan yöntem ile e-İrsaliye uygulamasından yararlanılabileceği gibi; farklı bir yöntem de tercih edilebilir.
8.e-Fatura hangi entegratörde kullanılıyorsa e-İrsaliye de aynı entegratörde mi kullanılmalıdır?
e-Fatura uygulamasında hizmet alınan özel entegratör dışında farklı bir özel entegratörden de hizmet alınabilir.
9.e-İrsaliye ne zaman düzenlenmelidir?
İstisnai durumlar haricinde, malın fiili sevkinden önce e-İrsaliyenin düzenlenmiş ve başarılı bir şekilde GİB sistemine gönderilmiş olması gerekir.
10.Uygulamaya kayıtlı olmayanlara düzenlenen e-İrsaliyelerde alıcı bilgileri bilinmiyorsa ne girilmelidir?
Alıcısının malın sevki sırasında bilinmediği durumlarda, matbu sevk irsaliyesinde olduğu gibi, muhtelif müşteriler adına olmak üzere “Muhtelif Müşteriler” tipinde e-İrsaliye düzenlenecek olup, VKN/TCKN alanına 5555555555 yazılmak, Ad-Soyad/unvan bölümüne “muhtelif müşteriler” yazılmak suretiyle e-İrsaliye düzenlenecektir.
11.Alıcının e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmaması durumunda e-İrsaliye sistem olarak nereye gönderilir?
e-İrsaliye doğrudan alıcının bilgilerine göre düzenlenecektir. Bu hallerde düzenlenen e-İrsaliyeler, kullanılan yöntem ya da özel entegratörün sunmuş olduğu sistem dahilinde “3900892152” VKN’li “Gelir İdaresi Başkanlığı e-İrsaliye Sanal Alıcı”sına gönderilecektir. Söz konusu alıcısının e-İrsaliye sistemine kayıtlı olmadığı durumlarda düzenlenen e-İrsaliyeler alıcısına sistem içinden iletilmeyecek olup, düzenleyicisi tarafından diğer elektronik ortamlar vasıtasıyla ya da kağıt çıktı verilmek suretiyle teslim edilecektir.
12.e-İrsaliyenin üzerinde bulunması gereken bilgiler nelerdir?
e-İrsaliyenin düzenlenme tarihi ve belge numarası.
Müşterinin adı/soyadı, ticaret unvanı, varsa vergi dairesi ve vergi kimlik numarası, işyeri adresi ve farklı ise teslimat adresi.
Taşınan malın nevi, miktarı.
Fiili sevk tarihi ile saat ve dakika olarak fiili sevk zamanı.
Malı taşıyan aracın plaka ve şoför (ad-soyad/TCKN) bilgileri ya da taşımayı yapan kargo lojistik firmasının bilgileri (TCKN-VKN/Ad-Soyad)
Başkanlık sistemlerinden elektronik ortamda sorgulanması, doğrulanması ve görüntülenmesine imkân vermek üzere, Başkanlık tarafından bilgi içeriği belirlenen karekod veya barkod (Başkanlık tarafından ebelge.gib.gov.tr adresinden yapılan duyuruda belirtilecek tarihten itibaren)
13.e-İrsaliye üzerindeki fiili sevk zamanı ne olmalıdır?
Fiili sevk tarihi/zamanı düzenleneme zamanı ile aynı olabileceği gibi, daha ileriki bir tarih/zaman olabilir. Bununla birlikte fiili sevk zamanı, bu kılavuzda açıklanan istisnai haller dışında, düzenleme zamanından önceki bir tarih/zaman olamaz.
14. e-İrsaliyeye kaç gün içerisinde yanıt verilmelidir?
e-İrsaliye uygulamasında aynı e-Faturada olan “uygulama yanıtı” gibi işleyen “irsaliye yanıtı” belgesi de mevcuttur.
Söz konusu irsaliye yanıtı ile e-İrsaliye üzerinde yazan fiili sevk tarihinden itibaren 7 gün içinde e-İrsaliye muhteviyatı malların tamamı kabul yanıtı ile kabul edilebilir ya da kısmi kabul yanıtı ile bir kısım mallar kabul edilebilir bir kısmı ise reddedilebilir Ancak kabul edilmeyen mallarla ilgili olarak, malın satıcısına ya da farklı bir alıcıya sevk edilmesi durumundan, malı taşıyan ya da taşıttıran tarafından yeni bir sevk irsaliyesi (uygulamaya kayıtlı olanlar tarafından e-İrsaliye) düzenlenmesi gerekmektedir.
e-İrsaliye ret yanıtı ile belgenin tamamı da reddedilebilir. Ancak bu durum sadece fiili sevkten önce ve mal muhteviyatının ya da alıcının hatalı olması halinde mümkündür. Bu durum ve süreler dışında yapılan retler hükümsüzdür.
15.e-İrsaliyenin iptali yapılabilir mi?
e-İrsaliye belgesinin iptali söz konusu değildir. Bununla birlikte malın fiili sevkinden önce, malın muhteviyatının ya da alıcının hatalı olduğunun tespiti durumunda, alıcı tarafından e-İrsaliye muhteviyatının tamamına “irsaliye yanıtı” ile “ret” yanıtı verilebilir.
16.Şubeler arasında mal sevkiyatı yapıldığında e-İrsaliye düzenlenmeli midir?
Evet, e-İrsaliye olarak düzenlenmelidir.
17.Malın fiili sevkinden önce fatura düzenlenmiş ise nasıl bir yol izlenmelidir?
Malın fiilli sevkinden önce Fatura düzenlenmiş olması halinde, düzenlenecek e-İrsaliyede ilgili fatura bilgilerine de yer verilecektir. Not alanına ise malın daha sonra sevk edileceği ve e-İrsaliyesinin ayrıca düzenleneceği belirtilecektir.
18.e-Fatura ve e-Arşiv faturalar sevk irsaliyesine yerine geçer mi?
Malın teslimi (teslim sayılan haller dahil) anında e-Fatura ya da e-Arşiv Fatura düzenlenmesi, belge üzerinde düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi, belge üzerinde “İrsaliye yerine geçer.” ibaresine yer verilmesi ve kâğıt çıktısının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması koşuluyla, e-Fatura ya da e-Arşiv Fatura’nın kâğıt çıktısı sevk irsaliyesi yerine geçeceğinden bu tür durumlarda ayrıca e-İrsaliye düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.
19.Sevkiyatın başlatıldığı sırada teknik imkansızlıklardan dolayı e-İrsaliye düzenlenemiyorsa ne yapılmalıdır?
Bu gibi durumlarda matbu sevk irsaliyesi ile e-İrsaliye aynı anda düzenlenecek olup, düzenlenen matbu sevk irsaliyesinin üzerinde e-İrsaliyeye ait belge numarası ve belge düzenleme tarihi ve zamanı bilgilerine yer verilecektir.
Söz konusu sevk irsaliyesinin üzerine “e-İrsaliyesi ayrıca düzenlenmiştir.” ibaresi yazılacaktır.
20.İhracat işlemlerinde nasıl e-İrsaliye düzenlenecek?
e-İrsaliye Uygulamasına kayıtlı mükelleflerce gerçekleştirilen mal ihracatı işlemlerinde de sevkiyatın başlamasından önce e-İrsaliye düzenlenmesi zorunludur.
İhracat işleminde, alıcının uygulamaya kayıtlı bir kullanıcı olmaması nedeniyle “muhtelif müşteri” olarak e-İrsaliye düzenlenecek ya da e-İrsaliye yerine geçen e-Fatura ya da e-Arşiv fatura düzenlenecektir.
